Dinh dưỡng trong giai đoạn mang thai đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe của mẹ cũng như sự phát triển của bé. Thế nhưng, sau khi sinh thì chế độ dinh dưỡng cũng quan trọng không kém vì sẽ giúp cho cơ thể mẹ được phục hồi nhanh chóng, đồng thời cung cấp nguồn dinh dưỡng cần thiết để cho trẻ phát triển nhanh chóng. Vậy đâu là các thực phẩm tốt cho mẹ sau sinh? Hãy cùng Baby House Spa tìm hiểu ngay trong nội dung dưới đây nhé.
Phần lớn trẻ sau khi sinh sẽ được nuôi dưỡng bằng sữa mẹ. Do đó mà việc tẩm bổ đóng vai trò vô cùng quan trọng trong cách chăm sóc mẹ và bé sau sinh. Chế độ ăn sẽ được xây dựng dựa vào số lượng sữa cho con bú cũng như quá trình phát triển của trẻ.
Nếu chế độ ăn của mẹ nghèo nàn, không đủ chất dinh dưỡng để cung cấp cho cơ thể thì không chỉ sức khỏe của mẹ mà nguồn sữa để nuôi con cũng không được đảm bảo chất lượng. Trong đó, nguồn dinh dưỡng bị thiếu hụt nhiều nhất đó chính là vitamin, phổ biến nhất là vitamin A, vitamin B1, vitamin D,.... Trẻ mới sinh nếu không được thừa nhận những vitamin này từ sữa mẹ sẽ gặp nhiều vấn đề về phát triển.
Vậy nên, để ăn gì sau khi sinh luôn là một vấn đề được nhiều bà mẹ quan tâm để cung cấp đủ dưỡng chất cho con. Theo đó, ngoài việc bổ sung các chất dinh dưỡng một cách đầy đủ, cân đối thì các mẹ cũng nên kết hợp đa dạng các loại thực phẩm để nâng cao chất lượng khẩu phần ăn. Đặc biệt, các mẹ cũng nên lựa chọn và bổ sung các loại thực phẩm theo mùa trong khẩu phần ăn của mình.
Trong quá trình mang thai cũng như sau khi trải qua quá trình sinh nở, các mẹ đã phải mất đi khá nhiều năng lượng cho các hoạt động như: bổ sung nguồn dinh dưỡng cho thai nhi phát triển, sản xuất sữa non trong giai đoạn những tháng cuối thai kỳ, mất máu khi sinh và tiết sữa nuôi con sau khi sinh,.... Chính vì vậy, nhu cầu về năng lượng cũng như dinh dưỡng cho mẹ sau khi sinh là rất cao, thậm chí còn cao hơn cả so với giai đoạn thai kỳ, cụ thể:
- Năng lượng: nhu cầu năng lượng của các mẹ trong giai đoạn này là rất cần thiết bà cần bổ sung tương đương với năng lượng để bài tiết sữa. Theo đó, các mẹ cần phải bổ sung thêm 550 - 625 kcal / ngày so với mức calo thông thường của người trưởng thành.
- Vitamin: vitamin A (tăng 850mg / ngày), vitamin B2 (tăng thêm 0.5mg / ngày), vitamin C (95mg / ngày), folate (tăng thêm 100 mcg / ngày).
- Protein: các mẹ cần được bổ sung thêm protein tăng thêm 20 - 25 gam / ngày so với lượng protein trung bình của người trưởng thành.
- Lipid: nhu cầu lipid của các bà mẹ sau sinh nói riêng và phụ nữ nói chung sẽ từ 20 - 25%, tối đa là 30%.
- Chất khoáng: canxi (1,300mg/ngày), sắt (24mg/ngày), kẽm (9.5 mg/ngày).
Cá nói chung và đặc biệt nhất là cá hồi chính là một thực phẩm tốt cho mẹ sau sinh bởi nó giúp lợi sữa, đồng thời cung cấp một lượng lớn DHA, protein, Omega giúp mẹ tăng cường sức khỏe và tăng chất lượng sữa cho con bú. Những chất dinh dưỡng có trong cá hồi này sẽ giúp cho trẻ phát triển thị lực và trí não, tốt cho tim mạch và đặc biệt chống oxy hóa ở bé hiệu quả.
Bên cạnh đó, cá hồi cũng giúp cải thiện tâm trạng, làm giảm những căng thẳng, lo âu mỗi ngày. Khi mẹ bị stress và thường xuyên lo âu sẽ khiến cho lượng sữa của bạn bị giảm đi đáng kể. Nhiều hormone xấu cũng theo đó mà được sản xuất ra và vô tình hòa chung vào sữa mẹ rồi truyền sang cho con.
Mặc dù cá hay cá hồi có vai trò lớn cho phụ nữ có thai và bà mẹ cho con bú, nhưng có một lưu ý là FDA đã khuyến cáo nên giới hạn lượng cá hồi ở mức 340g / tuần bởi nếu không, trẻ sẽ gặp nguy hiểm vì tiếp xúc với nhiều thủy ngân có trong cá.
Thực phẩm tốt cho bà mẹ sau sinh tiếp theo đó chính là các sản phẩm được làm từ sữa chua, bơ và sữa tươi. Những thực phẩm này không chỉ chứa nhiều protein mà còn rất giàu vitamin B, D và canxi.
Nếu như các mẹ bổ sung thêm các loại sữa có hàm lượng canxi sẽ giúp cho hàm răng cũng như khung xương của bé luôn chắc khỏe. Để bổ sung canxi thì các mẹ có thể sử dụng các loại thực phẩm được chế biến từ những loại bơ sữa có ít chất béo hoặc đã gạn kem.
Sau hành trình vượt cạn để sinh con đầy vất vả, thứ khiến mẹ bầu mất nhiều nhất không chỉ đơn giản là năng lượng mà đó còn là máu. Mất máu nhiều sẽ dẫn đến tình trạng thiếu máu ở các mẹ và thịt bỏ sẽ bổ sung lại lượng máu đó cho cơ thể.
Lượng sắt dồi dào có trong thịt bò sẽ giúp cho mẹ duy trì mức năng lượng cho cơ thể. Khi đã đủ năng lượng, mẹ mới có thể đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng dồi dào cho con. Không chỉ chứa nhiều sắt, trong thịt bò còn có hàm lượng lớn protein và vitamin B12 rất tốt cho cả sức khỏe của mẹ và bé. Tuy nhiên, các mẹ nên lựa chọn thịt bò có nhiều nạc để hạn chế việc nạp chất béo vào trong cơ thể. Đối với những mẹ cho con bú, các bạn cũng nên tránh ăn thịt bò tái, sống vì chúng có thể ảnh hưởng đến chất lượng sữa và tác động xấu đến hệ tiêu hóa của trẻ.
Trong trái cây có chứa nhiều vitamin, các chất chống oxy hóa và khoáng chất nên nếu mẹ đang thắc mắc vừa đẻ xong nên ăn gì thì đây chính là sự lựa chọn hàng đầu. Bổ sung trái cây nhiều sẽ tránh tình trạng suy nhược cơ thể, giúp bồi bổ khí huyết, tái tạo năng lượng và tăng sức đề kháng hiệu quả. Tuy nhiên, khi ăn trái cây trong giai đoạn này thì các mẹ nên cắt nhỏ, nhai kỹ trước khi nuốt bởi cơ thể vẫn còn khá yếu.
Các loại rau có màu xanh đậm từ lâu đã trở thành nguồn thực phẩm bổ dưỡng cho mẹ sau khi sinh vì hàm lượng dinh dưỡng cao, hoàn toàn tự nhiên nên rất an toàn. Trong rau xanh có chứa nhiều vitamin, chất xơ cùng nhiều dưỡng chất tốt cho sức khỏe và cần thiết cho quá trình trao đổi chất, điển hình như: vitamin A, vitamin B, C, D, canxi, sắt,.... Vậy nên, mẹ nào đang thiếu sữa thì đừng bỏ qua rau xanh trong thực đơn của mình.
Ngoài ra, bạn cũng không nhất thiết phải ăn tất cả các loại rau xanh mà hãy tập trung vào một số loại rau có màu xanh đậm, ví dụ: rau má, rau khoai, rau bina, rau mồng tơi, bông cải xanh, cải thìa, rong biển, rau ngót,....
Đậu và các loại họ đậu có nguồn giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là đậu đen, đậu nành, đậu Hà Lan, đậu lăng,.... Những loại đậu này có công dụng giúp kích thích sữa về nhiều, đặc và chất lượng. Khi ăn nhiều đậu đen cũng đồng nghĩa với việc bạn đang bổ sung một lượng lớn chất sắt, protein và nhiều loại men hỗ trợ cho quá trình tiêu hóa, đồng thời tăng cường hệ miễn dịch cho mẹ.
Ngoài những loại đậu trên, đậu phụ cũng là một loại thực phẩm lành mạnh, giàu dinh dưỡng. Bạn có thể dùng đậu để nấu canh, kho, xào hoặc thậm chí ăn sống,... cũng đều rất tốt. Tuy nhiên, lưu ý là các mẹ nên chọn đậu phụ từ những nguồn an toàn, không nên ăn đậu phụ có thạch cao không tốt cho sức khỏe.
Trong lòng đỏ trứng có chứa hàm lượng lớn vitamin D - đây chính là dưỡng chất cần thiết cho bộ xương của trẻ. Hơn thế nữa, trứng gà cũng là nguồn cung cấp protein rất lý tưởng. Phụ nữ sau khi sinh mỗi bữa sáng nên ăn từ 1 - 2 trái trứng, lưu ý là trứng phải chín kỹ để không bị những loại vi khuẩn có sẵn trong trứng tấn công.
Ngũ cốc nguyên hạt chính là loại thực phẩm lợi sữa vừa an toàn cho mẹ sau sinh, nổi bật nhất là các loại gạo lứt, bột yến mạch, lúa mạch,.... Đây vốn được danh là thực phẩm lợi sữa vì ngũ cốc nguyên hạt chứa nhiều dưỡng chất vàng như: protein, sắt, vitamin, khoáng chất và năng lượng,.... Nó không chỉ tốt cho tim mạch, sức khỏe mà còn cả vóc dáng của mẹ bởi giúp giảm hấp thụ tinh bột giúp người ăn no lâu.
Ngoài ra, trong ngũ cốc nguyên hạt có chứa axit folic giúp ngăn ngừa tình trạng dị tật bẩm sinh cho thai nhi và hỗ trợ hệ thần kinh, ngăn ngừa mụn phát triển và cải thiện hệ tiêu hóa của mẹ.
Với những bà mẹ sau khi sinh, vấn đề cân nặng luôn được đề cao hạng đầu. Nhiều bà mẹ khi muốn giảm cân sẽ cắt giảm khẩu phần trong mỗi bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, làm như vậy sẽ khiến cho dinh dưỡng không đủ và khả năng tiết sữa cũng bị giảm. Vậy nên trong giai đoạn này, những thực phẩm tốt cho mẹ sau sinh để giảm cân hiệu quả đó chính là gạo lứt để đảm bảo năng lượng cần thiết theo như khuyến cáo. Không chỉ vậy, các loại thực phẩm như gạo lứt cũng sẽ cung cấp cho mẹ lượng calo cần thiết để tạo ra được lượng sữa tốt nhất cho bé.
Bổ sung nước uống và các loại nước ép trái cây cũng sẽ giúp mẹ giảm cân dễ dàng và tăng tiết sữa hiệu quả hơn. Một ly nước ấm trước khi cho con bú sẽ giúp mẹ kích tuyến sữa hoạt động tốt hơn, cho con bú cũng hiệu quả hơn. Mỗi ngày, các bạn nên uống đủ từ 2 - 3l nước để có thể thúc đẩy khả năng giảm cân và tiết sữa.
Bên cạnh nước lọc, các bạn cũng có thể uống thêm nước trái cây, nước mía, nước dừa, sữa,... vừa cung cấp chất lỏng, vừa tăng cường chất dinh dưỡng cho trẻ. Tuy nhiên, các bạn chỉ nên uống một lượng nước trái cây vừa đủ, bởi uống nhiều quá cũng có thể gây ra một số vấn đề về sức khỏe.
Trong thời kỳ cho con bú, các mẹ cần lưu tâm đến vấn đề dinh dưỡng để tránh ảnh hưởng đến chất lượng sữa mỗi ngày. Nếu trẻ xuất hiện những dấu hiệu lạ sau khi mẹ ăn thực phẩm mới thì cần phải nhanh chóng xem lại thực đơn của mình, đồng thời loại bỏ ngay những thực phẩm này.
- Gia vị: với những loại gia vị có nồng độ cao như hành, tỏi thì mẹ tuyệt đối không nên sử dụng vì có thể ảnh hưởng tới mùi vị của sữa mẹ, từ đó làm cho bé bỏ bú hoặc khiến dạ dày bị khó chịu.
- Đồ uống chứa cafein: những loại thức uống như trà xanh, cà phê,... tuy có tác dụng giúp cho mẹ tỉnh táo và giảm stress nhưng có thể làm cho bé khó ngủ, từ đó trở nên cáu kỉnh, hay khó chịu. Thay vào đó, mẹ nên uống cacao nóng để vừa giúp ngủ ngon lại tốt cho hệ tiêu hóa của bé.
- Đồ uống có cồn: những thức uống có cồn sẽ ảnh hưởng xấu đến hệ thần kinh của cả mẹ và bé. Nếu bắt buộc phải sử dụng cồn, mẹ cần phải ngưng cho con bú tối thiểu 2 giờ để cồn được thải ra khỏi cơ thể mẹ, không còn trong sữa.
- Thức ăn nhanh, chứa nhiều dầu mỡ: các loại thức ăn điển hình như gà rán, khoai tây chiên,... có chứa hàm lượng calo cao mà chất dinh dưỡng lại ít nên mẹ cần hạn chế sử dụng. Bên cạnh đó, lượng dầu mỡ có trong các loại thức ăn này còn có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sữa mẹ và có thể gây kích ứng dạ dày của trẻ. Chưa kể, thức ăn nhiều dầu mỡ còn khiến cho mẹ bị tích mỡ xấu. Vậy nên, các mẹ hãy tránh những món chiên xào và thay vào đó bằng những món luộc, hấp tốt cho sức khỏe.
- Đậu phộng: đậu phộng là loại thực phẩm rất dễ gây nên tình trạng bị dị ứng như khó thở, nổi mề đay, tiêu chảy,.... Chính vì thế, mẹ nên tránh những món ăn có chứa đậu phộng khi đang trong thời gian cho con bú để tránh khỏi trường hợp bé bị dị ứng. Bên cạnh đó, các mẹ cũng cần chú ý một số loại thực phẩm dễ gây mất sữa như: rau bạc hà, lá lốt, rau mùi tây, mì tôm, dưa muối,....
Không thể phủ nhận, nuôi con chính là một quãng thời gian cực kỳ vất vả nên gia đình cần biết cách chăm sóc bà bầu sau sinh chu đáo và các mẹ cũng cần tự quan tâm bản thân của mình bằng những thực đơn phù hợp. Chỉ khi mẹ ăn uống đúng cách thì bé sẽ được phát triển khỏe mạnh và thông minh. Dưới đây là một số loại thực đơn tẩm bổ cho mẹ sau sinh mà các bạn có thể tham khảo:
- Canh cải cúc thịt băm, thịt nạc luộc, cơm trắng.
- Canh rau ngót nấu thịt nạc viên, thịt thăn rim, rau bí xào thịt bò; cơm trắng.
- Tôm đồng rang, canh mồng tơi gạch tôm, trứng gà ta luộc, cơm trắng.
- Cá hấp rút xương, rau củ luộc, cơm trắng.
- Gà rang nghệ, canh đu đủ xanh, củ cải trắng luộc, thịt viên, cơm trắng.
- Rau bí xào tỏi, nước rau bí luộc, cá đồng kho tiêu, cơm trắng.
- Canh đậu phụ rong biển, thịt bò kho khoai tây, cơm trắng.
- Canh cua rau đay, rau lang luộc, cá chép kho, cơm trắng.
- Tim cật xào lặc lè, móng giò nấu hoa chuối, táo.
- Mồng tơi nấu nước luộc thịt, thịt lợn luộc, thịt bò xào bí.
- Thịt gà luộc, rau ngót nấu thịt, giá luộc và chôm chôm tráng miệng.
- Súp lơ luộc, trứng luộc, canh bí nấu sườn, thịt thăn rim, na tráng miệng.
- Canh bí nấu thịt băm, măng tây xào tỏi, thịt áp chảo.
Như vậy, Baby House Spa đã tổng hợp chi tiết top 10 thực phẩm tốt cho mẹ sau sinh được các chuyên gia khuyên dùng. Chắc chắn, những loại thực phẩm này sẽ giúp cho bạn có được nguồn dinh dưỡng dồi dào cho mình, đặc biệt có chất lượng sữa tốt nhất để nuôi con khỏe mạnh.