Để giúp trẻ sơ sinh phát triển tốt và tăng cân đều, chế độ dinh dưỡng là yếu tố vô cùng quan trọng. Số lần ăn và lượng sữa cần thiết cho mỗi bữa sẽ thay đổi theo sức ăn của trẻ. Bằng cách hiểu rõ nhu cầu của bé, cha mẹ có thể chủ động cung cấp đủ lượng sữa tránh tình trạng suy dinh dưỡng. Vì vậy, việc áp dụng một chế độ ăn khoa học, đầy đủ dưỡng chất và phù hợp với từng thời kỳ sẽ giúp bé phát triển toàn diện hơn và tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Hãy cùng Happy Mum Care tìm hiểu chi tiết về chế độ ăn của trẻ sơ sinh từ 0 đến 12 tháng tuổi để có thể chăm sóc tốt nhất cho con yêu của mình.
Vì sao nên cho bé bú sữa mẹ?
Các chuyên gia khuyên rằng nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho sự phát triển của trẻ sơ sinh là sữa mẹ. Dưỡng chất này chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết như đạm, đường, mỡ, vitamin, năng lượng và muối khoáng, tất cả đều phù hợp với khả năng hấp thụ của bé. Việc cho bú bằng sữa mẹ giúp phát triển toàn diện về thể chất và trí não, đồng thời giảm nguy cơ mắc bệnh béo phì và các bệnh mạn tính như tiểu đường, tim mạch, huyết áp,….
Sữa mẹ cũng chứa nhiều kháng khuẩn và lợi khuẩn, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch, phòng ngừa các bệnh do vi khuẩn gây ra, đặc biệt là tiêu chảy và viêm đường hô hấp. Nghiên cứu từ dự án Alive & Thrive cho thấy, các bé được nuôi bằng cách này sẽ có nguy cơ bị tiêu chảy thấp hơn so với trẻ được nuôi bằng cách kết hợp sữa mẹ và các loại đồ uống khác.
Việc cho bé bú không chỉ tốt cho sức khỏe của con mà còn giúp mẹ cải thiện tình trạng đau ngực, đau vú, tắc tia sữa sau sinh, cơ thể hồi phục nhanh chóng, hạn chế các vấn đề về buồng trứng, tử cung, ung thư vú,…. Nếu trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu còn giảm nguy cơ mang thai trở lại, giúp tránh thai tự nhiên hiệu quả.
Bên cạnh đó, còn giúp cho mẹ được gần gũi với bé hơn, tránh được các nguy cơ trầm cảm, lo lắng sau sinh và bé sẽ cảm thấy an toàn, tăng cường tinh thần và trí tuệ phát triển.
Chế độ ăn của trẻ sơ sinh khoa học từ 0 – 12 tháng tuổi
Chế độ ăn ngủ của trẻ sơ sinh trong giai đoạn từ 0 đến 12 tháng tuổi là vô cùng quan trọng để đảm bảo sự phát triển và tăng trưởng toàn diện của bé. Việc nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong khoảng thời gian đầu sau sinh được khuyến cáo bởi các chuyên gia. Mỗi trẻ sơ sinh sẽ có nhu cầu khác nhau về lượng sữa và cữ sữa. Tuy nhiên, rất khó để xác định nhu cầu về lượng sữa bé cần bú trong mỗi cữ trên một thước đo cụ thể.
1. Chế độ ăn của trẻ sơ sinh trong 24h đầu
Mặc dù hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh rất yếu nhưng vẫn cần ăn để có năng lượng hoạt động cơ thể. Vì vậy, nên cho con bú sớm càng tốt càng tốt, đặc biệt là khoảng 1-2 giờ sau khi sinh để tránh tình trạng bé vào giấc ngủ và khó khăn trong việc ngậm bầu vú lần đầu.
Trong khoảng 24 giờ sau sinh, trẻ cần được bú khoảng 8 lần, với mỗi cữ sữa có lượng từ 7 đến 15ml, và có thể đi ngoài khoảng 3 lần. Việc này không chỉ giúp bé luyện tập bú và nuốt tốt hơn, mà còn giúp mẹ tăng sản xuất sữa non. Loại sữa chứa đầy đủ calo và các dưỡng chất đầy đủ cho bé. Do đó, không cần lo lắng nếu con chỉ bú được một lượng sữa rất nhỏ trong những ngày đầu tiên.
2. Lượng ăn của trẻ sơ sinh từ 0 – 1 tháng tuổi
Trẻ sơ sinh từ 0 đến 1 tháng tuổi có nhu cầu bú khoảng 8 đến 12 lần mỗi ngày, với mỗi cữ cách nhau khoảng 2 đến 3 giờ. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, trẻ có thể bú tối đa 15 lần, mỗi cữ cách nhau khoảng 1,5 giờ. Nếu bé không tự thức dậy để bú trong những tuần đầu tiên, cha mẹ cần đánh thức trẻ và cho bú đúng giờ để giúp con tạo thói quen.
Thời gian mỗi lần bú thường kéo dài từ 10 đến 20 phút, tuy nhiên, một số trường hợp có thể lâu hơn. Cha mẹ nên đảm bảo rằng bé đã thực sự mút và nuốt sữa. Ngoài ra, nên đổi bầu vú trong khoảng 10 phút để đảm bảo lượng dinh dưỡng đầy đủ phù hợp với chế độ ăn của trẻ sơ sinh.
3. Dinh dưỡng cho bé từ 2 tháng tuổi
Khi đạt được 2 tháng tuổi, tốc độ bú sẽ nhanh hơn, thời gian bú ngắn hơn và có thể giảm cữ bú còn khoảng 6-8 lần mỗi ngày. Lượng sữa mỗi lần bú có thể từ 118 đến 148ml và thời gian giữa các lần là 2-3 giờ. Tuy nhiên, quan trọng nhất là đảm bảo rằng bé đã bú đủ no, không quấy khóc, có thể ngủ ngon giấc và tăng cân đầy đủ.
4. Chế độ ăn của trẻ sơ sinh từ 3 – 5 tháng tuổi
Khoảng 3 tháng sau khi sinh, trẻ sẽ uống khoảng 120 – 210ml sữa một lần, sau 4 tháng sẽ là 177ml và sau 5 tháng sẽ là 236ml. Số lần bú giảm xuống còn 5-6 lần một ngày, và mỗi lần bú cách nhau từ 3 – 4 giờ. Tuy nhiên, khi bé đạt khoảng 4 tháng tuổi, nếu có thể mẹ nên bắt đầu cho bé ăn dặm hoặc sử dụng các loại sữa khác để bổ sung dinh dưỡng cho bé.
5. Số cữ ăn của trẻ sơ sinh từ 6 – 12 tháng tuổi
Trong khoảng thời gian từ 6 đến 12 tháng tuổi, bé phát triển nhanh và rõ rệt nhất. Khi đủ 6 tháng tuổi, cữ bú sẽ giảm xuống còn khoảng 5 lần mỗi ngày, đồng thời lượng sữa mỗi lần bú sẽ tăng lên, có thể vượt quá 210ml.
Giai đoạn từ 7 đến 12 tháng tuổi, trẻ chỉ cần khoảng 3 – 4 lần bú mỗi ngày, với lượng sữa cho mỗi lần lên đến 240ml, kết hợp với ăn dặm 2-3 lần/ngày. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, mẹ cần kết hợp với chế độ ăn khoa học để đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho sự phát triển của con. Mẹ nên cho bú trước nếu muốn cho trẻ sử dụng các loại thức ăn đặc để giúp giảm nguy cơ mắc các vấn đề về hệ tiêu hóa, đặc biệt là tiêu chảy.
Dấu hiệu nhận biết bé đã bú đủ
Muốn trẻ bú đủ sữa mẹ cần cho trẻ bú đúng cách, mẹ nên ngồi khi cho con bú để dễ dàng quan sát xem bé đã no hay chưa, chỉ nên nằm trong tường hợp mẹ còn đau vết mổ hay bị mệt. Và đây là biểu hiện báo rằng bé đã bú đủ:
– Bầu ti mẹ mềm đi.
– Đẩy bầu ngực của mẹ hay bình sữa ra xa.
– Ngủ thiếp đi khi đang bú.
– Lắc đầu, ngậm miệng lại, mím môi và không muốn ăn thêm.
– Đi tiểu tiện >5 lần/ngày và đại tiện nhiều lần.
– Cân nặng tăng lên một cách ổn định.
– Trở nên lanh lợi, vui vẻ và năng động hơn.
Để trẻ sơ sinh có thể bú được tốt hơn, mẹ nên giữ đầu và thân trẻ trên cùng một đường thẳng. Bé nên được đặt sao cho mặt đối diện với vú, môi đối diện với núm vú, miệng mở rộng và môi dưới đưa ra ngoài, cần ngậm cả quầng vú và má phải phồng lên.
Khi con bú đúng cách, sẽ có dấu hiệu như mút chậm, sâu, thỉnh thoảng ngừng lại và bạn có thể nghe tiếng nuốt “ực”. Nên cho bé bú hết một bên vú rồi mới đổi bên vú để có thể bú được cả sữa đầu và sữa cuối. Sau khi bú xong, mẹ nên vỗ nhẹ lưng bé để giúp tránh trẻ bị nôn hoặc chướng bụng.
Dấu hiệu nhận biết bé chưa ăn đủ
Với những bà mẹ mới, việc phân biệt khi nào con cần bú hay đã uống đủ sữa chưa là rất khó khăn. Tuy nhiên, trẻ sẽ nói với mẹ qua một số dấu hiệu để báo rằng bé đang đói hoặc chưa bú đủ. Những dấu hiệu này sẽ giúp mẹ điều chỉnh lượng sữa, cữ bú sao cho phù hợp:
– Quấy khóc ngay khi sau khi vừa cho ăn xong.
– Ít đi ngoài hơn bình thường.
– Thường xuyên di chuyển môi.
– Nước tiểu có màu sẫm hơn hoặc màu cam.
– Hay lắc đầu, lắc chân hay đưa chân lên.
– Thường xuyên nghiêng đầu về phía ngực của mẹ khi được ôm.
– Thè lưỡi và thường xuyên mút tay.
Chế độ ăn của trẻ sơ sinh sẽ không giống nhau do sự khác biệt về nhu cầu dinh dưỡng và tốc độ phát triển. Vì vậy, mẹ nên cho con bú theo nhu cầu tự nhiên và dần tăng số lượng cữ ăn một cách hợp lý. Để đảm bảo sức khỏe cho bé, mẹ cần đưa trẻ đi kiểm tra định kỳ và theo dõi cân nặng, chiều cao để có thể nhận được lời khuyên thực tế về chế độ dinh dưỡng, số lượng và liều lượng các cữ ăn. Ngoài ra, bạn có thể tìm đến các dịch vụ chăm sóc sau sinh cho mẹ và bé của Happy Mum Care, để được hướng dẫn cách chăm sóc sau sinh khoa học nhất.
