Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, tình trạng giật mình và khóc thét trong khi ngủ thường xuyên xảy ra với trẻ sơ sinh, gây ra sự gián đoạn giấc ngủ, khiến bé thức dậy, khóc quấy và khó ngủ trở lại. Điều này làm cho cha mẹ lo lắng về sức khỏe của con, đặc biệt trong giai đoạn đầu đời khi trẻ còn rất nhạy cảm và yếu đuối. Vì vậy, trong bài viết dưới đây, Happy Mum Care sẽ chia sẻ những nguyên nhân và các phương pháp cải thiện tình trạng trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình khóc thét để giúp các bậc phụ huynh có hiểu rõ tình trạng này, từ đó có thể thực hiện các biện pháp hợp lý để giúp bé có giấc ngủ ngon hơn và phát triển toàn diện hơn.
Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình là gì?
Giật mình khi ngủ là hiện tượng thường gặp ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đây là một phản xạ vô thức, trong lúc này, cơ thể của bé có thể bất ngờ phản ứng với những tín hiệu gây kích thích như tiếng ồn, ánh sáng hoặc cảm giác rùng mình.
Khi bị giật mình, trẻ sẽ tự động mở rộng cánh tay và chân, rồi co lại tứ chi gần cơ thể và cong lưng. Đây là một phản xạ tự nhiên để giúp bé cảm thấy an toàn và giống như khi ở trong bụng mẹ. Sự giật mình có thể làm bé thức giấc, khóc hoặc chuyển sang giấc ngủ khác.
Tuy nhiên, giật mình khi ngủ là một hiện tượng bình thường và thường không gây hại cho trẻ. Nếu các biểu hiện này không gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của trẻ sơ sinh, khó chịu hoặc mất ngủ cho bé và không kéo dài quá lâu, thì không cần phải lo lắng quá nhiều. Tuy nhiên, nếu bạn vẫn cảm thấy lo lắng hoặc có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được tư vấn và khám sức khỏe cho bé.
Nguyên nhân trẻ ngủ hay giật mình
Giật mình là một trong những biểu hiện thường thấy ở trẻ, nhất là trong giai đoạn đầu của trẻ sơ sinh. Có thể do nguyên nhân sinh lý hoặc bệnh lý mà trẻ bị giật mình và khóc thét trong khi ngủ.
1. Nguyên nhân sinh lý
Một số nguyên nhân sinh lý dẫn đến em bé mới sinh ngủ hay giật mình có thể kể đến như:
– Phản xạ tự nhiên: Một trong những phản xạ tự nhiên của trẻ sơ sinh là giật mình, tương tự như phản xạ bú và tìm vú mẹ. Phản xạ này được gọi là phản xạ Moro, đặc trưng và phổ biến ở trẻ sơ sinh. Khi sinh ra, trẻ phải thích nghi với môi trường mới sau khi rời khỏi tử cung của mẹ. Hiện tượng này giúp bảo vệ trẻ khỏi các nguy cơ đe dọa tiềm tàng. Đây là một biểu hiện sinh lý bình thường và an toàn. Sau khoảng thời gian từ 3 đến 6 tháng, nó sẽ dần biến mất.
– Tâm lý bất an: Khi bé cảm thấy lo lắng, sợ hãi, cảm giác không an toàn, mơ thấy ác mộng hoặc căng thẳng, bé có thể giật người khi ngủ.
– Tiếng ồn lớn: Bé ngủ hay giật mình có thể do bị kích thích bởi tiếng động lớn ở bên ngoài hoặc đang được ẵm bồng bị đặt xuống giường một cách bất ngờ.
2. Nguyên nhân bệnh lý
Một số nguyên nhân bệnh lý thường thấy làm cho trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình khóc thét có thể kể đến như:
– Thiếu canxi: Nếu trẻ bị thiếu canxi, có thể gây ra còi xương, làm cho trẻ hay rướn người và giật khi ngủ, đồng thời có thể xuất hiện một số triệu chứng khác như chậm mọc răng, ra mồ hôi đêm và rụng tóc.
– Trào ngược dạ dày: Do trẻ được cho bú quá no hoặc trẻ đang đói bụng khiến trẻ sơ sinh dễ bị giật mình, quấy khóc vào ban đêm.
– Hệ thần kinh trung ương bị tổn thương: Triệu chứng giật mình khi ngủ ở trẻ sơ sinh có thể do các vấn đề về thần kinh như tổn thương dây thần kinh hoặc rối loạn thần kinh bẩm sinh của bé.
– Mắc một số bệnh lý: Đây có thể là dấu hiệu của một số bệnh như viêm tai giữa, viêm họng, hoặc bị nhiễm giun sán,….Ngoài ra, các bệnh tim, suy nhược cơ thể, hay thiếu máu kéo dài, có thể gây ra mơ hoảng và giật mình khi ngủ.
Trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình có nguy hiểm không?
Dù đây là hiện tượng thường thấy ở hầu hết tất cả trẻ sơ sinh, nhưng nếu bé giật mình quá nhiều trong khi ngủ cũng sẽ gây nên ít nhiều ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ. Cụ thể như:
1. Chậm phát triển thể chất
Thiếu ngủ có thể gây ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Chế độ ăn uống quan trọng, nhưng giấc ngủ cũng đóng vai trò không kém trong quá trình phát triển. Khi bé ngủ, tuyến yên sẽ sản xuất hormone tăng trưởng, và nếu có giấc ngủ sâu và đầy đủ, lượng hormone được tiết ra sẽ cao hơn gấp 4-5 lần so với khi bé ngủ không ngon giấc hay bị giật mình. Việc thiếu ngủ và giật mình có thể gây ra kém phát triển về cân nặng và chiều cao đối với bé.
2. Suy giảm khả năng nhận thức
Các yếu tố trong môi trường có thể ảnh hưởng đến não bộ của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, bởi não của bé ở độ tuổi này rất nhạy cảm và dễ bị kích thích. Nếu bé bị giật mình trong khi ngủ do tiếng ồn hoặc các nguyên nhân ngoại cảnh khác, điều này có thể gây tổn thương cho não bộ của bé. Khi não bộ bị tổn thương, bé có thể gặp vấn đề về nhận thức và dễ bị mắc các rối loạn cảm xúc.
3. Nguy cơ bị ngưng thở
Các bé liên tục giật mình và không ngủ ngon giấc sẽ cảm thấy khó chịu và thường quấy khóc. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của bé, bao gồm cả ức chế hô hấp và có thể dẫn đến khó thở hoặc thậm chí ngưng thở. Hơn nữa, giật mình khi ngủ cũng ảnh hưởng đến việc tiết hormone tăng trưởng và ức chế hệ thống miễn dịch, làm cho bé dễ mắc bệnh và có sức đề kháng yếu, đặc biệt là đối với các bệnh nhiễm trùng, bệnh tim mạch, huyết áp và hô hấp.
4. Trẻ dễ bị đói lả, giảm sữa mẹ
Có nhiều trẻ khi ngủ thường hay giật mình và khóc giữa đêm, nhưng khi được cho bú thì không chịu ăn. Điều này xảy ra do trẻ không ngủ ngon giấc, dẫn đến giảm sản xuất hormone tăng trưởng, ảnh hưởng đến cảm giác thèm ăn. Kết quả, trẻ sẽ có phản xạ bú kém hơn, gây ra việc cung cấp sữa cho trẻ không đầy đủ, đồng thời cũng làm cho lượng sữa mẹ giảm đi và về lâu dài có thể mất sữa.
Làm gì để cải thiện tình trạng trẻ ngủ hay giật mình?
Giấc ngủ là một yếu tố quan trọng trong việc phát triển của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nhiều trẻ lại thường bị giật người và quấy khóc trong giấc ngủ, gây khó chịu cho cả bé và phụ huynh. Điều này có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và phát triển của trẻ. Vì vậy, để giúp trẻ ngủ ngon hơn và không bị thức giác trong khi ngủ, phụ huynh cần tìm hiểu và áp dụng những phương pháp hữu ích giúp chăm sóc trẻ sơ sinh hiệu quả.
1. Không ru ngủ trên tay
Cách để trẻ ngủ ngon và không bị giật mình là mối quan tâm của rất nhiều bậc phụ huynh. Một trong những lưu ý quan trọng là không nên ru ngủ bé trên tay. Thực tế, nhiều trẻ bị giật mình khi đang ngủ ngon trong vòng tay mẹ và bị đặt xuống giường một cách bất ngờ. Để tránh tình huống này, phụ huynh nên đặt trẻ lên giường nhẹ nhàng khi thấy bé có dấu hiệu buồn ngủ hoặc đến giờ đi ngủ, sau đó mới bắt đầu ru ngủ.
2. Quấn khăn cho bé
Cách khác để giúp trẻ ngủ ngon hơn và giảm tình trạng giật mình là sử dụng chăn hoặc áo khoác ngủ để bé cảm thấy an toàn và ấm áp hơn. Tuy nhiên, nên chọn chăn hoặc áo khoác mỏng, nhẹ và thoáng khí để tránh làm trẻ nóng và khó chịu. Bên cạnh đó, không nên quấn chăn hoặc áo khoác quá chặt, nên rộng rãi để có đủ không gian để di chuyển và thở.
3. Cho bé vận động nhiều hơn
Có thể giúp con ngủ ngon hơn bằng cách thực hiện một số hoạt động nhẹ nhàng trước giờ đi ngủ. Đối với trẻ nhỏ, bạn có thể cho bé nằm ngửa và đặt tay lên lưng để cảm thấy an toàn. Sau đó, cầm chân bé và làm động tác như đạp xe đạp để giúp con thư giãn. Với những trẻ lớn hơn, hãy cho bé tham gia vào các hoạt động giải trí nhẹ nhàng như đọc sách, vẽ tranh, kể chuyện, hát,…
Tuy nhiên, bạn cần tránh cho trẻ đùa giỡn hoặc vận động mạnh trước giờ đi ngủ vì điều này có thể làm bé mệt mỏi và khó ngủ hơn, đặc biệt là dễ giật mình và quấy khóc trong lúc ngủ.
4. Không gian ngủ an toàn, yên tĩnh
Để cải thiện tình trạng trẻ ngủ hay bị giật mình, việc tạo ra một không gian ngủ an toàn và yên tĩnh là rất quan trọng. Bạn nên giữ cho phòng ngủ im lặng và không có tiếng ồn. Đồng thời, điều chỉnh ánh sáng cho phù hợp, tránh quá tối hoặc quá sáng để bé không bị sợ hãi và khó ngủ. Một số gia đình còn sử dụng các phương tiện hỗ trợ như bật nhạc ru hoặc bật âm thanh trắng để tạo ra không gian yên tĩnh, giúp bé dễ ngủ hơn.
5. Tạo thói quen đi ngủ đúng giờ
Để giúp trẻ có giấc ngủ ngon, tạo thói quen đi ngủ đúng giờ là rất quan trọng. Bạn nên phân chia giờ giấc ngủ cụ thể cho ngày và đêm để bé có thể điều chỉnh thời gian ngủ. Ngoài ra, tránh để bé ngủ quá nhiều vào ban ngày vì điều này có thể làm giảm chất lượng giấc ngủ ban đêm. Và hãy đảm bảo bé không đi ngủ quá khuya, sau khung giờ quy định để tránh tình trạng thao thức, khó ngủ và ngủ không ngon.
Trên đây là những thông tin hữu ích về nguyên nhân và cách cải thiện tình trạng trẻ sơ sinh ngủ hay giật mình khóc thét mà Happy Mum Care muốn chia sẻ với các bậc phụ huynh. Để có thể giúp con yêu của mình ngủ ngon và khỏe mạnh hơn, các bậc cha mẹ cần tìm hiểu kỹ về tình trạng này và áp dụng các biện pháp cải thiện phù hợp. Chúng tôi hy vọng rằng những thông tin này sẽ hữu ích cho các bậc phụ huynh trong việc chăm sóc và nuôi dạy con cái của mình.
